Bitoriano Gandiaga

Literatur idazlanak

UBM-1^

Madrile argi da, zeru alaia du,
zabala gainera;
eta haize ederra El Pardo ostetik [I]
Guadarrama aldera.

Baina eta girorik garbienez ere
ez da ikusten ganoraz
Madriletik Euskal
Herriko arazorik.

Kale ta kale-zirkilu* asko ta asko du Madrilek
eta milioika biztanle.
Jendea gehienbat oso du berritsua, iritzia ere bai
eta itxura zale samarra. (1)
Zein tenteago ohi dira gizonak zernahiz mintzatu,
zernahiagoz andrazkoak zein lirainago azaldu
gorputz aire ta bitxitan.

Tablao, zine, zirko ta antzoki aunitz ere
ikusten dut Madrilez.
Dantza, zine, zirko ta teatro atsegin zaion
asko bizi da, ageri denez, Madrilen. (2)

Gazteleraz multzo handia ejertzito
hitzez azaltzen dute. Gaztelarrek badakite
ekertzito multzo
ikaragarri handia dela nonbait ere.

Egunero ikusten ditut militarrak,
guardia jenero askotariko azkarrak
eta apezak ere, batipat sotana darabiltenak.

Beroz nahiz hotzez beti uniforme soinekoz,
militarrak ez du egingo behingoan
streaking delakorik. Bai lehenago mojak!

Jendeak galdetzen dit zer idazten dudan,
eta nik orduan:
"zakua lepuan ibili beharko dugu aurtengo neguan"
baldin gertakizunen martxarik aldatzen
ez bada segituan.

Erruz nau jotzen jendeak arlote zorotzat
edo inadaptadu zentzuzkontrakotzat [sic],
ez baita hemendik inolaz ere ikusten
euskal arazorik,
ez eta gertuagoko ezer aldatu beharrik.
Bestela nola erantzun
idazten dudanak baduela zentzurik?

Hiriz, jendez, giroz eta gainetiko enparautan
ikusgarri zait Madrile ta atsegingarri benetan,
hain baita askotarikoa eta hain askoa denetan:
argi handitan, lurralde zabal lauetan,
Espainiaren barru-erdian, goi-sapalda erpinetan,
Erresumaren buru ta bihotz, gobernutzaren dorretan!

Ez nintzateke Madrilez lotsa, ez nintzateke penatan,
akats petral bat ez baldin balu hainbat dohairen kaltetan:
Ez baita iristen aukeran, ez baitu ikusten ezelan,
Euskal Herriko arazo-lorrik, egunik argienetan.

________________

EGS^

Madrid es luminoso, tiene un cielo alegre
amén de extenso;
y un aire agradable por detrás de El Pardo
hacia Guadarrama.

Pero aún con el tiempo más diáfano
desde Madrid no se ven con claridad
los problemas del País Vasco.

En español una gran copia de gente
se expresa con la palabra ejército.
El español sabe que ejército es una gran
copia de gente.

Todos los días veo militares
también curas
sobre todo los que llevan
sotana.

Tanto en verano como en invierno
siempre uniformado
el militar no se descuidará fácilmente
en hacer el streaking.
Sí, antes lo harán las monjas.

La gente me pregunta a ver qué es lo que canto.
Yo les respondo
“Saco el hombro habremos de andar
el próximo invierno”.

Y me juzgan como soñador o como un poseído
de una esperanza imposible,
porque desde aquí no se ve como es debido
al Pueblo Vasco.

Pero supongo yo
que por lo menos
sí ven a un euskaldun.
Cómo pueden decir si no
que no tiene sentido lo que canto? (3)

Gaia 1: Jendea
Gaia 2: Idazlea
Azpi-gaia: Jendea: Bizimodua
Edizio kritikoa: Paulo Agirrebaltzategi
Gipuzkoa.net-aren logoa