Bitoriano Gandiaga

Literatur idazlanak

Ik. Olerkiaren konposizio grafikoa .pdf formatuan

UBM-1^

Eguzki galdatan,
uztaileko eta Madrilekotan,
gaban lodi zapo koloreko handiz,
musuan handitu gorriak eta odola,
alderoka ta marmarrez,
Francisco Silvela kalez,
Plaza de Roma alderuntz gizona.
Bikoteak, banakoak, haurrak,
adineko gizon eta andre,
espaloi berez.
Eta gaban zatarrez
jantzitako gizona
(nahi genuke begitatik galdu)
atzean utzita ere begitan,
handiagoa gabana,
handiagoa alderoka,
gero ta irudi handiagoa eginez oroitzan,
musuko handitu haziagoz dator Erromako Plazaruntz,
gainetiko guztiok baino askoz handiago bailitza edo
zezen handi ta gaizki zauritu bat oilo artez.

Evita Perón,
zeure izeneko parke hortan al zaude?
Zutaz oroitzen naiz,
gu baino bihotz gehiagoko izandua-edo bait zara
ta gu baino gauzagoa-edo behartsuen alde iharduteko:
zuri dagizut arren.
Erromako Plazarantz datorren moskor gizagaiso handi
baten ondoz
igaro gara
zer-esangoaren mila morroitxo.
lkusita ere,
ez dugu nahi izan ikusi,
konprometagarri zitekeelako;
begiratuta ere,
ez gara gauza izan hari begiratzeko,
ez baitugu ausardiarik;
lagundu nahi ta ere,
ez diogu lagundu,
ez baikara oraindik libre izatera heldu.
Baina zuk
emango al diozu atseden alditxo bat non har,
non izerdia ta odola txuka,
zeu izatearen nagusitzara-edo iritsi zinen horrek.
Baina zuk,
"Pilda-jarioen amatxo" ere baderitzazun [bazaren] horrek,
zuk bai emango diozu parke hortako arbola baten itzala
eguzkiak ernegarazten duen gizonari,
ta banku bat
gaban lodiak eta aurpegiko handituek erremintzen dutenari,
eseri nahiz etzan ahal dadin;
izen onaren eta itxuren legea baino goragora heldua bide baitzara
gizonaren aldeko [errukizko] egintzetan.

________________

EGS^

Bajo las llamas del sol de Julio y de Madrid,
con un grande y grueso gabán de color de sapo,
con grandes tumores rojos y sangre en la cara,
tambaleando y murmurando, por la calle de Francisco Silvela,
hacia la Plaza de Roma, el hombre.
Parejas, solitarios, niños, hombres y mujeres maduros,
por la misma acera. Y vestido con el feo gabán, el hombre.
(Quisiéramos perderlo de vista), habiéndolo dejado atrás,
aún en los ojos, con el gabán aún más grande, más grande el tambaleo,
haciendo en la memoria una imagen cada vez mayor, con hinchazones en la cara más grandes, viene hacia la plaza de Roma, como si fuese más grande que todos los demás o
un toro grande y mal herido entre gallinas.
Evita Perón, estás en ese parque que lleva tu nombre?
Me acuerdo de tí, porque tú has sido de más corazón que nosotros y más capaz para ocuparte en fabor de los necesitados,
a tí te suplico:
Hemos pasado junto a un pobre borracho que viene hacia la Plaza de Roma mil pequeños servidores del qué diran.
Aun viéndolo, no lo hemos querido ver, porque hubiera podido ser comprometedor;
aun mirándolo, no hemos sido capaces de mirarle, porque no tenemos valor;
aun queriéndole ayudar, no le hemos ayudado, porque aún no hemos llegado a ser libres.
Pero verdad que tú le vas a dar un lugar donde pueda tomar un pequeño descanso,
donde pueda secar el sudor y la sangre,
tú que llegaste al dominio de ser tú misma?
Pero tú que eres también “la madrecita de los desarrapados”, tú sí que le vas a dar la sombra de uno de los árboles de tu parque, al hombre a quien hace renegar el sol,
y un banco a quien escuecen el grueso gabán y los tumores de la cara, para que pueda sentarse o bien tumbartse;
porque tú sí que llegaste a superar la ley de las apariencias y del buen nombre
en las acciones de misericordia.

Gaia 1: Jendea
Azpi-gaia: Jendea: Elkartasuna
Edizio kritikoa: Paulo Agirrebaltzategi
Gipuzkoa.net-aren logoa