Literatur idazlanak
1.- Banenkian horrelatsuko galderaren bat inoiz egin behar zidatena, bildurrak-edo gaiztigatu zidan noizbat. Hala ere, ez dut erantzunik bilatzeko azterketa sakonagorik egin, eta hori ere, erantzun beterik ezin aurkitu ahal izango ote dudan bildurrez. Olerkitasun hori hitz neurtuen eta errenkaden gorabeheren baino harutzagoko barrurantz dagoen zerbait bizia de lehenik. Baina, ondoren eta batera, hitzak eta hizkerak zerbait bizi hori hazten, azaltzen eta osatzen du. Badakit neure olerkitasunaren agerpen bat eskatu didazuna, aipatutako nahasgarri hoiek bateratzetik gertatzen dudan koktelaren bereizgarria, alegia; ba, azken batean, bereizgarri hori neu naiz eta ez beste ezer.
2.- Inola ere ez bereizi, dena dut jarraipen. Beno, jarraipena baldin badut, egia esan ibil-alditan banatu nezake. Eta orduan nire olergintza Elorri aurrekotan, Elorri-kotan eta Elorri ondokotan bereizten dela, bistan dago. Atzotik biharrerantz mundutxo hontan zehar bizi naizen edo bizitzen ahalegintzen naizen beste bat naiz ni, eta bitarteko gaur edo ordu bakoitzeko ahalegina izango dute, agian, heren tarteko bereizgarri.
3.- Ez dut oso gogoan, baina begiak zabaldu nituelarik, uste dut. A, eta belarriak eta gainetiko zentzumenak. Belarriak barka desaidatela, batez ere, ahaztu ditudalako, edo blarrien barruko entzumen lagunak.
4.- Zertan baina? Goian aipatu duzun tasun harentzako hitzak eta hizkera topatzen? Ba, euskaldunen artean Lizardi eta Lauaxetak. Lauaxetak ez Lizardik baino gutxiago. Gero Salbatore Mitxelenak.
5.- Hain asko ere ez, behar bada, baina askotan bai. Bai euskeraz, bai gazteleraz eta bai latinez. Euskeraz, aipatutakoz gainera, Arrese biak eta Orixe. Gazteleraz Frai Luis Leon eta Donimabe Gurutze, Juan Ramon eta A. Matxado, eta gaztelera itzulpenari esker eta Juan San Martin adiskideari, Celso Emilio Ferreiro galiziatar olerkaria. Latinez Horazio.
6.- Zer? Olerkiari buruzko teoriaz ala praktikaz ari zatzaizkit? Teoriaz gutxi arduratu naiz. Gustatuko litzakit horratik zerbait gehiago jakitea. Baina gustatuko litzaizkidaken gauza asko utzi behar izan dut, gustatzen zaizkidanak aurreragokoak ditudalako. pratikaz asko ikasi dut berriz. Esta baterako, eta nolabait adierazteko, jantziak aldtu-zale dela, eta jantziak aldatu-ala, barrendiko era berriak hartzen dituela.
7.- Izatea, horra zer behar den. Eta giroa. Olerkaria errez gera daiteke isilik ingurua hotz nabaritzen baldin badu, inguruak idazteko pozaren berorik eskaintzen ez badio. Idaztea beraz asegarri bat badelarik ere edo norbere barrua azakatzeko bide bat, ez da nahikoa ostera, olergaria bera de osoan azaldu dadintzat. Barrukoi gisa-edo arituko da eta bere buruarentzako idatziko du soilik; baina hori ez da olerkariak maiteen duen helburua.
8.- Ez dait zein mailatan egongo den orain. Ez ahal da eskaileretan apatx eginda egongo. Hamaseigarren mendean maila eta mailadi asko igonda zebilen. Milia Lasturrekoaren aizpak altutik egin zuen behintzat. Gero badakit gora eta behera ibili dena ere. Inorez ahoz erantzutekotan, joxe Azurmendik aurtengo udaran esan zidana ez da eritxi txarra: Gaurko euskal poesia Europako onena ez baldin bada onenarekin berdintzekoa ba omen da behinepehin, bere ustez.
9.- Bai. Baina zein herriren? Herri ikasiaren, herri ez ikasiaren, herri materialistaren, herri ameslariaren, herri ezkerraren, herri eskubiaren? Neuk ere badu herri errealik eta opa duda, oraindik irreal den, herririk. harentzat idazgten dut, orain denetik, oraino ez denerako, zubi gisa.
