Literatur idazlanak
DGA-1^
Ihardun gaitezen, Bitoriano,(+)
zeure bentura fatalez,
iluna zara pentsamoldean,
bizkaitar beltza azalez;
gurarietan turrust bizia, (1)
neurri gabea joranez*;
alferrik errez badoan [dihoan] zura
dirudidazu tamalez.
Gura bai gara, gurariaren
gureak zaitu itotzen;
joranez zabiltz, alferrik etsi,
joranak zaitu astintzen; (2)
kontentagaitza, ipurterrea,
halaxe zaitut sentitzen,
zure gustorik zeure gustora
nekez da inor erditzen (3).
Frustrazioak hartu (+)zintuen [zinduen]
jaio orduko semetzat,
geroztik ez da beste aitarik
inon gertatu zuretzat;
gura ta ezin, ezin ta gura
utzi zizun ondaretzat,
ahaleginaren alferrikoa
ukan zenezan zortetzat.
Desorekarik bada zuretzat [zure ta] (4)
beste zergauzen artean,
ezin bait zara moldatu inon
zeure gustoen heinean;
oskol gabeko arraultze zara
habiako txotx gainean,
oiloak berak min daragizu
luma gozoz ukitzean.
Aspaldi zara zeure izate
minberatiz kontziente,
ingurunea onartzen ere
saiatzen zara dexente;
hala ta ere zure ahuldura
hain geratzen da patente,
lotsarik gabe ezin zengozke
inoren aurrean tente.
Erreflexioz ari natzaizu
mintz hori gogortu guran,
alde hortatik urte luzetan
egin dut zenbait alfer-lan;
zure indarrak baino gehiago
dena ari da zuregan,
gizarterako ez zara sortu,
hain zara mingor ta bakan.
Baduzu zeure ikuskera ta
zeure erizpen modua,
zeure erara nahiko zenuke
maneia dadin mundua;
nahiz eta buruz (5) onartu besteen
berezko ikuspuntua,
bihurkeria ernetzen zaizu,
arrenkura ta lantua.
Ez zara gauza inoren kontra(+)
errebelatzeko gogor,
amorru sutan bizirik ere (6)
ez duzu mindu nahi inor;
zeure burua karraskarazten (7)
duzu ernegu-zuhandor*,
zeure kontrako zeure xahupena
bilatuz isil ta gotor. (8)
Ibiliz ihardun, joan, etorri,
egon, entzun, irakurri;
bertsoen truke lor zenezake
bizitzeko lain hazkurri;
baina hain zaitut kikilimalo,
izukor eta mudurri*,
irrits mingarriz gogo duzuna
berbera zaizu izurri.
Mundu hau nola eraiki dugun(+)
ez zait gustatzen batere,
saretan (9) bildu dugu gizona,
lege sasitan abere;
askatasuna lor ahal baledi,
zail egin dugu lar ere;
hainbat kate ta hainbat hedetan
ezin dut etsi halere. (10)
Zoroa-izan guratik inork (11)(+)
ez nau aterako inoiz,
eder deritzat, libre bihurtu
nintzakeelako [nindezakean] arrazoiz;
jabe zatzaizkit [zaitzaizkit], oi zorotasun,
biluztu nazazu urgoiz*,
beldurrik gabe trufa ahal nadin
legeak maite bide-ohiz.
Fraide [Fraile] naiteke, apaiz naiteke
munduko bidez aurrera;
ez dut probatu, baina nahi nuke
entseiatzeko aukera;
badaezpadako [baezpadako] ta arriskutsuz gain (12)
zoroa dela tankera?
Hori geroak epai lezake
neure obren arabera.
Berri Onaren seme aitortzen
natzaio mundu denari,
antzina [aintzina] dela saldu nintzaien
fede ta esperantzari;
haatik ari naiz loturen kontra
galdetuz kanon-sailari
ea zergatik ixten dizkion
bideak arloteari.
Pasakale [pasakaile] bat jo gura nuke [neuke](+)
bertsuok kantatu ordez,
baina ez nuke gauza hoberik
sentimendu hauek gordez;
gain-urratu bat egin gura, eta,
aritu natzaizu goldez,
behin honez gero jarein ditzadan
idatzi ditudan moldez.
________________
Z03^
Conversemos, Bitoriano,
sobre tu ventura fatal,
eres un atormentado,
un vizcaíno oscuro de piel;
eres apasionado en tus deseos
y limitado en tus afanes;
por desgracia, te pareces
a la madera que se quema en vano.
Nada más nacer la frustración
te tomó por hijo,
desde entonces no has conocido
otro padre;
deseo e imposibilidad
es lo único que has recibido;
el esfuerzo inútil
es tu única suerte.
Entre tus muchas cosas
el desequilibrio es una de ellas,
y no puedes adaptarte en ningún sitio
a la medida de tus gustos;
eres un huevo sin cáscara
sobre las ramillas del nido,
incluso una gallina te puede lastimar
con sus suaves plumas.
No eres capaz de rebelarte
con rotundidad contra nadie;
aunque te sulfures por la rabia
no quieres hacer daño a nadie;
te inflamas
como la yesca,
buscas consumirte contra ti mismo
silencioso y firme.
No me gusta en absoluto
como hemos construído este mundo,
hemos atrapado en la red al ser humano,
en leyes ilegítimas al animal;
hemos conseguido que resulte imposible
alcanzar la libertad;
entre tantas cadenas y riendas
no me puedo resignar.
Nadie me alejará
de mi deseo de ser demente,
me parece extraordinario
porque me puedo librar de la razón;
oh locura, domíname,
desnúdame con arrogancia,
para que pueda burlarme sin miedo
de los caminos habituales que la ley nos impone.
Me gustaria tocar un pasacalle
en vez de cantar estos versos,
pero no obraría correctamente
guardando estos sentimientos;
quería rozar la superficie
y he terminado arándola,
ya es hora de liberar estos versos
de su estrofa.
